Ćwiczenia dla języka na literkę R

Problem z wymową literki R często związany jest z niewystarczającą sprawnością ruchową języka. Stad też dzieci, które mają trudności z poprawną wymową głoski R powinny ćwiczyć wykonywanie ruchów wibracyjnych językiem - niezbędnych do wymawiania pięknego RRR. Jak nauczyć się wymawiać R? Polecam ćwiczenia języka.

Ćwiczenia języka na literkę R

1. Zataczanie językiem jak największe koła wzdłuż zewnętrznej linii ust (oblizywanie się) - pięć razy w prawo i lewo.
2. Wypychanie językiem policzków (jak najmocniej).
3. Oblizywanie językiem zębów po ich wewnętrznej stronie (liczenie zębów):
a) przy zamkniętych ustach;
b) przy otwartych ustach.
4. Przytrzymywanie językiem gumy lub cukierka przy podniebieniu (zaraz koło górnych zębów) lub naśladowanie ssania prawdziwego cukierka czubkiem języka.
5. Jeżdżenie językiem po podniebieniu przy szeroko otwartych ustach (masowanie podniebienia).
6. Uderzanie językiem:
a) o podniebienie wydając dźwięk stukotu kopyt konia.
b) o dziąsła znajdujące się za górnymi zębami.
7. Przy jak najszerzej otwartych ustach:
a) unoszenie języka do góry i na dół - kilkanaście razy,
b) wystawianie język na zewnątrz i unoszenie go jak najwyżej (podejmowanie próby dosięgnięcia językiem nosa).
8. Delikatne gryzienie/żucie zębami trzonowymi brzegów języka (ostrożnie!).
9. Robienie językiem rurki (można nauczyć się ją robić kładąc na czubku wyciągniętego na zewnątrz języka małą kuleczkę zrobioną z papieru i próbując ją zdmuchnąć).
10. Parskanie jak koń (z wibrującymi wargami):
a) z zaciśniętymi zębami,
b) z językiem między zębami.

Ćwiczenia języka na literkę R, które będą atrakcyjne dla dzieci

1. Zabawa w kotka: dziecko jak kotek pije języczkiem mleczko z miseczki, oblizuje miseczkę i na koniec kilka razy oblizuje dookoła usta (w obie strony).
2. Zabawa w słonia: dziecko próbuje dosięgnąć językiem do ostatniego zęba na dole i górze, z prawej i lewej stronie (podobnie jak słoń, który ma długą trąbę i potrafi nią wszędzie dosięgnąć).
3. Zabawa w liczenie zębów: dziecko językiem dotyka po kolei kolejne zęby od wewnętrznej strony i je liczy.
4. Dziecko zlizuje coś słodkiego z podniebienia przy szeroko otwartych ustach (np. kremu czekoladowego, mleka w proszku, miodu).
5. Zabawa w malarza: dziecko maluje językiem swoje podniebienie od zębów w stronę gardła (tak jak malarz maluje sufit pędzlem).
6. Zabawa w jadącego konika: dziecko naśladuje konika stukając czubkiem języka o podniebienie (kląskanie).
7. Zabawa w młotek: dziecko uderza językiem w dziąsła tuż za górnymi zębami (naśladując wbijanie gwoździ młotkiem).
8. Zabawa w windę: dziecko otwiera szeroko buzię i porusza językiem do góry i do dołu (jak winda jeżdżąca w górę i w dół).
9. Zabawa w żyrafę: dziecko otwiera szeroko usta i wyciąga język do góry, najwyżej jak potrafi (tak jak żyrafa, która ma długą szyję i mocno wyciąga ją do góry, aby dosięgnąć gałęzi na drzewie).
10. Zabawa w lepienie pierogów (sklejanie pierogów): dziecko nagryza brzegi języka zębami (masaż i rozciąganie języka podobnie jak ciasto podczas lepienia pierogów).

Po ćwiczeniach uelastyczniających język należy przejść do prób i ćwiczeń wymawiania literki R (poniżej).

Ćwiczenia utrwalające wymowę litery R

Jeśli dziecko nauczy się wymawiać "r" (jako odrębną literkę lub w połączeniu ze spółgłoską: "tr") należy ćwiczyć prawidłową wymowę głoski R - najpierw w połączeniu z samogłoskami: "a, e, y, u, o" i w połączeniu ze spółgłoskami: "p, b, t, d, k, g, m".
Przykładowe ćwiczenia utrwalające prawidłową wymowę głoski R
Ćwiczenie 1
- ar, er, or, ur, yr,
- ra, re, ro, ru, ry,
- ara, ere, oro, uru, yry,
- adra, edre, odro, udru, ydry,
- dra, dre, dro, dru, dry,
- tra, tre, tro, tru, try,
- atra, otro, utru, etre, ytry.

Ćwiczenie 2
- praca, pralka, prasować, prom, proca, prośba, próba, próchno, parasol,
- brat, broda, bruk, brudny, bruzda, brulion, brona, biedronka,
- trawa, trapez, tratwa, truskawka, troska, trojak, trud, trójka, trudny, trójkąt, trasa, tramwaj, trampki, tran, troje, trochę, trybuna,
- strażak, wiatrak, siostra, lustro, strona, opatrunek, struś, strumyk, strych,
- futro, jutro, futryna, patrol, opatrunek, wątroba, piętro, cytryna, strach, straż,
- dramat, drabina, droga, drobny, druk, druh, drut, drób, drugi, drużyna, dróżnik, drewno, drewniaki, adres, landrynki, kołdra, wiadro, zdrowy, hydrant,
- bór, chór, mur, tur, zbiór, otwór, dyżur, kaptur, ser, ster, saper, kufer, monter, numer,
- kra, kraj, kratka, krowa, kropla, kromka, król, kruk, krew, kreda,
- gra, gram, grad, grabie, granica, groch, gromada, gruby, grupa,
- rak, rama, rana, rasa, rata, radio, ranek, ratunek, rakieta, rok, ropa, rola, rondel, rolnik,
- karp, alarm, arkusz, latarka, artysta, sarna, port, tort, urlop, urok, serce.

W kolejnych krokach należy ćwiczyć wymowę wyrazów zawierających jedną głoskę "r" i "l", a następnie wyrazy zawierające dwie i trzy głoski "r".

Wiersz do nauki literki "r"

Kiedy moja córka chodziła do logopedy, musiała często powtarzać słowa, w których literka „r” występowała po spółgłoskach „d” lub „t”, najbardziej zbliżonych w wymowie do „r”. Ułożyłem dla niej wiersz z takimi słowami. Może komuś się przyda?

Polowanie

Truteń usiadł na drabinie,
drapiąc się po łepetynie.
Nagle zdrętwiał aż ze strachu,
widząc drozda gdzieś na dachu.
A nie lada to potrawa
jest dla skrzydlatego draba.
Więc dręczony wielkim strachem
schował się za kontrabasem.
Lecz biedronka nadleciała,
o godzinę zapytała.
Drozd tam bystrym strzelił okiem,
no to masz dziś szczęście chłopie,
myśląc jak ta pyszna strawa
dziś do dzioba sama wpada.
Nie ma czasu się przyglądać,
jak nie złapię ich, tom trąba.
Puścił się koszącym lotem,
budząc trwogę swym łopotem.
Śmignął migiem ponad dróżką,
przelatywał nad pietruszką.
Wtem zapomniał kto na muszce,
widząc futro w tej pietruszce.
Kot miał dawno go na oku
i przyczaił się do skoku.
Już go widzi na obiadek,
będzie po drozduniu spadek.
Wtem że w owym kontrabasie
pękła struna poniewczasie.
I wszyscy pouciekali
i ci duzi, i ci mali.

Pierwsza wizyta u logopedy

Idąc za Waszymi radami poszłam z Bartkiem do logopedy, bo ma 5 lat i nie wymawia RRRRRR. Innych problemów z wymową nie zauważyłam.
Na pierwszym spotkaniu pani logopedka pokazywała mu różne obrazki i kazała mówić, co na nich widzi. On się bawił, a ona zaglądała mu w buzię i patrzyła czy poprawnie układa język dla różnych głosek. Ostatecznie stwierdziła, że wszystko poza RRRR jest w porządku. U nas jest problem z RRRRR z powodu małej elastyczności końcówki języka, który nie drga, a ucieka na dół za zęby. Więzidełko nie jest przyrośnięte i nie ma innych nieprawidłowości w budowie "organu mowy". ;-)
I teraz mamy do niej przychodzić na ćwiczenia (co 1-2 tygodnie). Ma to potrwać kilka miesięcy. Jeśli jesteście zainteresowani, to będę Wam pisała jak wyglądają poszczególne spotkania z p. logopedą.
Aaaa i jeszcze logopedka mówiła, że poza półgodzinnymi ćwiczeniami u niej w gabinecie wskazane jest codzienne ćwiczenie w domu (np. po 5 minut dziennie). Trzymajcie kciuki za Bartka!

Druga wizyta u logopedy - pierwsze ćwiczenia na literkę RRRRR

Właśnie jesteśmy po drugie wizycie u pani logopedki. Bartuś nieśmiało ćwiczył i ma do ćwiczenia do domu następujące rzeczy:
1. stukanie jak koń (ważne ćwiczenie!)
2. czubek języka w kierunku nosa
3. oblizywanie górnej wargi czubkiem języka przy otwartej buzi
4. oblizywanie górnych zębów czubkiem języka przy otwartej buzi
5. głośne powtarzanie: LA LA LA
6. unoszenie czubka języka do górnego wałka dziąsłowego (ważne ćwiczenie!) - Bartusiowi przed lustrem logopedka pokazała patyczkiem, gdzie jest jego wałeczek dziąsłowy. Była związana z tym ćwiczeniem zabawa: kto dłużej utrzyma język na swoim wałku dziąsłowym.
7. sylabiczne mówienie LLLLLLLLL przy czubku języka za górnymi zębami, bez ruszania żuchwą i bez wkładania czubka języka między zęby, zęby nie są złożone (ważne ćwiczenie!)
8. później te same parametry ułożenia języka i zębów i mówienie:
- DDDDDDDD (bardzo ważne ćwiczenie!!!!!)
i dla urozmaicenia to samo ułożenie języka i zębów i mówienie:
- TTTTTTT
- NNNNNN
- TD
- TDN

Wszystkie ćwiczenia pokazała nam pani logopedka. My mamy ćwiczyć codziennie w domu skupiając się na ćwiczenia oznaczonych jako ważne (one są potrzebne do wywołania literki RRRRRRR).

Pozdrawiam.

do MamaBartka

Witam. Wiem że post jest już dość stary i pewnie nie uda mi sie już złapać z Panią kontaktu. Gdyby było to jednak możliwe, to bardzo proszę o więcej informacji jak przebiegały kolejne wizyty Bartka u logopedki? Osobiście jestem trochę załamana i zrezygnowana. "Walczę" od kilku miesięcy ale mam wrażenie że chyba polegnę. Już nie mam motywacji, moja córka 9-letnia to ciężki orzech :( Bardzo proszę o jakikolwiek kontakt. Pozdrawiam, Ada

mała korekta

Pani Aniu: literki piszemy (najczęściej ręką), język bierze udział w artykułowaniu "głosek". Pozdrawiam

Nie warto katować dziecka R

Jeśli wada dotyczy tylko głoski R (brzmi ono jak francuskie) zdecydowanie zalecam ostrożność i poważne przemyślenie tematu. Język polski nie jest pierwszym i najważniejszym językiem świata. Nauka 2 języków obcych to w obecnych czasach standard a umiejętność biegłego posługiwania się językiem obcym innym niż angielski coraz powszechniej stanowi atut przynoszący w życiu wymierne korzyści. Jednocześnie tak się składa, że jako drugi język obcy w szkołach najczęściej nauczany jest język niemiecki albo język francuski. Przy nauce tak pierwszego jak i drugiego z podanych języków brak poprawnego polskiego R jest raczej błogosławieństwem niż przeszkodą.
W dzieciństwie byłem świadkiem poddawania "logopedycznym torturom" mojej siostry właśnie z powodu francuskiego R. Siostra była wówczas w zerówce. Ja chodziłem do zerówki do innej szkoły i tam na szczęście logopedy nie było. Ordynowane ćwiczenia nie przynosiły efektu, co więcej w zajęciach obywających się co tydzień musiała uczestniczyć pod rygorem pozostawienia na drugi rok w zerówce. Podobno miało ją to motywować do systematycznej pracy nad swoim R, bo w nauce przewyższała większość rówieśników (bez problemów czytała na głos albo po cichu takie książki jak Karolcia czy Filonek bez ogonka, Ucho dynia 125, potrafiła streścić własnymi słowami przeczytany fragment, dodawała i odejmowała w zakresie 100).
Po blisko roku logopeda skapitulowała. Możliwe, że przyczyniły się do tego 2 fakty: wada wymowy występująca u siostry ma charakter rodzinny (tzn. dotyczy też mnie i jednego z rodziców), wobec niepowodzeń ćwiczeń siostra zaczęła zamiast R wymawiać H.
Po latach siostra wzięła moralny odwet za logopedyczne tortury. Ukończyła romanistykę, została nauczycielką języka francuskiego i lubi swoją pracę.

Opinia jak nauczyć wymawiać literkę r

Bardzo fajne ćwiczenia, pomogły mi nauczyć się wymowy r w wieku 24 lat! Jak widać nigdy nie jest za późno. Polecam wszystkim, nie zniechęcajcie się tylko powtarzajcie ten ciąg jak mantrę. Dodam jeszcze, że mówiłem francuskie rr czyli praktycznie w ogóle. Jeszczeraz polecam i dziękuję autorom